ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΥΛΑΚΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΥΛΑΚΩΝ

Ιατρικές υπηρεσίες

Παροχή πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης μέσα στους χώρους κράτησης, όπου τούτο δεν παρέχεται θεσμικά, παρότι υπάρχουν οι σχετικές επείγουσες ανάγκες.
• Παιδιατρικό: Κλιμάκιο το οποίο απαρτίζεται από παιδίατρο και διοικητικό προσωπικό, σε σταθερή εβδομαδιαία βάση επισκέπτεται τα βρέφη/νήπια (1μηνών έως 3 χρονών) που «φιλοξενούνται» στους χώρους κράτησης όπου κρατούνται οι μητέρες τους. Ειδικότερα:
o Ιατρική εξέταση βρεφών/νηπίων και συνταγογράφηση φαρμακευτικής αγωγής όπου χρειάζεται.
o Σε περιπτώσεις, όπου κρίνεται αναγκαίο, παραπομπή για εργαστηριακές εξετάσεις και στη συνέχεια, όπου συντρέχει λόγος για περαιτέρω έλεγχο, παραπομπή στο νοσοκομείο για την αντιμετώπιση του περιστατικού.
o Συμβουλές προς τις μητέρες, ενημέρωση για καλές πρακτικές σχετικά με τη διατροφή βρεφών και νηπίων, τον θηλασμό, κανόνες υγιεινής κ.λ.π.
• Ψυχιατρικό: Καθώς η εμπειρία του εγκλεισμού συνδέεται με διάφορες ψυχικές αποκλίσεις, όπως κατάθλιψη, «σύνδρομο του πυρετού της πύλης» κλπ., οι ανάγκες για σταθερή ψυχιατρική και ψυχοκοινωνική παρακολούθηση των εγκλείστων είναι τεράστιες. Κλιμάκιο έμπειρων εθελοντών ψυχιάτρων επισκέπτεται στους χώρους κράτησης σε σταθερή βάση παρέχοντας ψυχιατρική υποστήριξη και όπου κριθεί αναγκαίο φαρμακευτική αγωγή. Ειδικά η ομάδα των εξαρτημένων σε ουσίες ατόμων, χρήζει άμεσης και συστηματικής παρακολούθησης.

Μέσα στους στόχους μας είναι να διευρύνουμε τις ιατρικές υπηρεσίες στους χώρους κράτησης με περισσότερες ειδικότητες όπως ενδοκρινολόγος, χειρουργός κλπ.

• Επισκέψεις / Αποστολές σε χώρους κράτησης και εκπόνηση σχετικών εκθέσεων:
Με τις δράσεις αυτές οργανώνονται κλιμάκια ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων, επικουρούμενα από ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό και διοικητικό προσωπικό και επισκέπτονται χώρους κράτησης (φυλακές, αστυνομικά τμήματα, τμήματα συνοριακής φύλαξης), προκειμένου να καταγράψουν την κατάσταση, να συλλέξουν αξιόπιστα στοιχεία και να προχωρήσουν σε δημοσιοποίηση συμπερασμάτων. Κατά τη διάρκειά τους, οι κρατούμενοι υποστηρίζονται ιατροφαρμακευτικά.

Ψυχοκοινωνική στήριξη των κρατουμένων

• Δημιουργία ομάδας, από έμπειρους ψυχολόγους, που σε συνεργασία με τους ψυχολόγους των φυλακών θα πραγματοποιούν επισκέψεις στους χώρους κράτησης προκειμένου να δημιουργήσουν ομάδες ψυχολογικής υποστήριξης των κρατουμένων με σκοπό:
o Την αντιμετώπιση και διαχείριση του σοκ του εγκλεισμού.
o Διαχείριση των σχέσεων με το οικογενειακό περιβάλλον.
o Διαχείριση των μεταξύ τους σχέσεων.
o Διαχείριση του χρόνου.
o Αντιμετώπιση/διαχείριση των περιστατικών μακροχρόνιου εγκλεισμού όπου η «ιδρυματοποίηση» δηλαδή η εξάρτηση του ατόμου από και με την φυλακή, δημιουργεί έντονες ψυχοδιανοητικές διαταραχές.

Επισκέψεις
Κάθε κρατούμενος έχει το δικαίωμα των επισκέψεων συγγενικού του προσώπου (έως τετάρτου βαθμού) τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Για τους κρατούμενους που δεν έχουν συγγενείς , είτε γιατί δεν υπάρχει συγγενικό περιβάλλον είτε γιατί είναι αλλοδαπός χωρίς συγγενείς στην Ελλάδα, θα διαθέσουμε έναν εθελοντή από την οργάνωση να τον/την επισκέπτεται σε σταθερή βάση.

Art Therapy 
Εκπόνηση προγραμμάτων εκμάθησης τεχνών (θέατρο, γλυπτική, ζωγραφική, δημιουργική γραφή, μουσική κλπ.), αλλά και καλλιτεχνικής έκφρασης των κρατουμένων.

Ψυχολογική υποστήριξη Συντρόφων / Συγγενών κρατουμένων 

Διαμόρφωση ομάδων υποστήριξης, υπό την εποπτεία έμπειρων επιστημόνων σε θέματα ψυχικής υγείας, με σκοπό:
• Επαναπροσδιορισμός της σχέσης με δεδομένο τον εγκλεισμό.
• Διαχείριση συναισθηματικών συγκρούσεων τόσο των κρατουμένων τόσο και των δικών τους.
• Διαχείριση του περιβάλλοντος.
• Διαχείριση του στιγματισμού.
• Διαχείριση των συναισθημάτων κατά τα επισκεπτήρια και θετική αξιοποίηση του διαθέσιμου χρόνου με τον κρατούμενο.
• Προετοιμασία των παιδιών για αποδοχή του γονιού ως κρατούμενο.
• Διαχείριση της σεξουαλικής και συναισθηματικής στέρησης χωρίς την παρουσία συντρόφου.
• Συναισθηματική υποστήριξη για πρόοδο και συνέχεια της ζωής χωρίς την παρουσία του συντρόφου.

Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί σε θέματα που αφορούν τα παιδιά καθώς ο ψυχικός τους κόσμος διαταράσσεται, τα πρότυπα καταρρέουν και ο κοινωνικός στιγματισμός τα ακολουθεί στην καθημερινή τους ζωή.

Ψυχοκοινωνική στήριξη αποφυλακισμένων
Ο εγκλεισμός είναι μια περίπλοκη και τραυματική εμπειρία (βίαια αποκοπή και διατάραξη οικογενειακών σχέσεων, οικονομική και επαγγελματική κατάρρευση κλπ).

Στα πλαίσια της ψυχολογικής υποστήριξης των αποφυλακισμένων, θα δραστηριοποιηθούμε με δυαδικές συνεδρίες συμβουλευτικής υποστήριξης ή ομαδικές συνεδρίες με σκοπό:
• Την επανασύνδεση με την οικογένεια.
• Την διαχείριση των προκαταλήψεων που αντιμετωπίζουν λόγω του στιγματισμού.

Η κοινωνική στήριξη θα περιλαμβάνει θεματικά:
• Ομαλή κοινωνική επανένταξη.
• Καθοδήγηση και παραπομπές σε αρμόδιες υπηρεσίες για εξεύρεση εργασίας.
• Ενημέρωση για παροχές και επιδόματα.
• Παραπομπές σε αρμόδιους φορείς και δημόσιες υπηρεσίες προκειμένου να υποστηριχθούν.
• Γραμματειακή υποστήριξη στη συμπλήρωση αιτήσεων για όσους αδυνατούν να τις συμπληρώσουν.

Ψυχοκοινωνική υποστήριξη κρατουμένων και συγγενών / συντρόφων μέσω τηλεφωνικής γραμμής SOS.

Λειτουργία γραμμής SOS υπό την εποπτεία έμπειρων ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών. Θα λειτουργεί σε 12ωρη βάση ημερησίως και θα απευθύνεται σε κρατούμενους, συγγενείς/συντρόφους καθώς και σε αποφυλακισμένους.
Ειδικότερα:
• Παροχή νομικής συμβουλευτικής υποστήριξης.
• Παροχή πληροφοριών για υποστηρικτικές δομές καθώς και παραπομπές σε φορείς και δημόσιες υπηρεσίες.
• Ψυχολογική υποστήριξη σε άτομα που ανήκουν στην ομάδα στόχο.

Ψυχολογική υποστήριξη των Σωφρονιστικών Υπαλλήλων και διαχείριση καταστάσεων κρίσης.

Η Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα επιχειρεί να διευρύνει την οπτική για την εξεύρεση λύσεων στα προβλήματα που σχετίζονται με τις φυλακές. Με δεδομένο ότι πρόκειται για προβλήματα συστημικά, εκτιμά ότι προς την κατεύθυνση της επίλυσής τους θα συμβάλλει η αναβάθμιση της ψυχικής υγείας και η ευαισθητοποίηση οποιουδήποτε ενεργά εμπλεκόμενου μέρους, άρα και των σωφρονιστικών υπαλλήλων (και φυλακτικού προσωπικού γενικότερα), που αποτελούν μέρος του ίδιου –πάσχοντος- συστήματος. Ορμώμενη από αυτήν την οπτική γωνία, δημιουργεί ομάδες με εξυπηρετούμενους «της άλλης πλευράς του ίδιου νομίσματος», τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους, με θεματικές:
• Διαχείριση των προβλημάτων που προκύπτουν από την καθημερινή επικοινωνία και επαφή με τους κρατούμενους.
• Διαχείριση καταστάσεων κρίσης .
• Ψυχολογική υποστήριξη των υπαλλήλων.
• Ανθρώπινα δικαιώματα στην πράξη, υπακοή (ή μη) σε εντολές προϊσταμένων που προσκρούουν στην ηθική τάξη, διαχείριση της ενοχής, «το σύνδρομο του δεσμοφύλακα», απέκδυση επαγγελματικών ρόλων στην προσωπική και οικογενειακή ζωή.

Διαχείριση / βελτιστοποίηση του χρόνου των κρατουμένων μέσω εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών δραστηριοτήτων.

Διαχείριση του χρόνου μέσα στην φυλακή: Ο χρόνος μέσα στην φυλακή φαίνεται υπερβολικά πολύς και η έλλειψη δραστηριοτήτων διογκώνει το κενό που επιφέρει ο εγκλεισμός. Σκοπός των εκπαιδευτικών προγραμμάτων θα είναι να γεμίσουν δημιουργικά τον χρόνο τους και συγχρόνως να αποκτήσουν δεξιότητες που θα τους χρησιμεύσουν στο μέλλον -ίσως και επαγγελματικά. Αναλυτικότερα :
• Εκμάθηση/χειρισμός υπολογιστών.
• Εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας.
• Διοργάνωση σεμιναρίων από επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων (χειροτεχνία, δημιουργική γραφή, δημιουργία εφημερίδας κλπ).
• Μέσα στα πλαίσια της διαχείρισης του χρόνου εντάσσεται και η παροχή ομαδικών εκπαιδευτικών παιχνιδιών που θα γεμίσουν τον χρόνο τους, θα απασχολήσουν το μυαλό τους, θα τους διασκεδάσουν αλλά και θα βοηθήσουν στην μεταξύ τους επικοινωνία και στην άρση των όποιων προστριβών που «ευνοούν» οι συνθήκες εγκλεισμού και έλλειψης προσωπικού χώρου.
• Παροχή ξενόγλωσσων βιβλίων και περιοδικών για τους αλλοδαπούς κρατούμενους.

“ΦυλακόBIOS”

Διοργάνωση πολιτιστικών και ψυχαγωγικών εκδηλώσεων σε χώρους που θα μας διατεθούν με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σε ζητήματα που σχετίζονται με τις φυλακές, την οικονομική ενίσχυση των κρατουμένων, αγορά αναγκαίων ειδών, οικονομική ενίσχυση της οργάνωσης προκειμένου να καλύψει έξοδα (όπως μεταφορά προς χώρους κράτησης, οργάνωση άλλων δραστηριοτήτων με θεματική τις φυλακές, αγορά ξενόγλωσσων βιβλίων κλπ). Οι εκδηλώσεις θα λαμβάνουν χώρα σε τακτά χρονικά διαστήματα και θα περιλαμβάνουν:
• Έκθεση και πώληση διαφόρων αντικειμένων (κατασκευές, χειροτεχνήματα κλπ) που κατασκευάζουν οι κρατούμενοι.
• Θεατρικές παραστάσεις.
• Μουσικές παραστάσεις.

Πολιτιστικές / ψυχαγωγικές εκδηλώσεις

• Διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων στους χώρους κράτησης όπως μουσικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, ημέρες μαγειρικής κλπ.
• Δημιουργία Ραδιοφωνικού Σταθμού και Εφημερίδας:
Δημιουργία Ραδιοφωνικού Σταθμού και Εφημερίδας των Φυλακών (“ΦυλακόBIOS”), προκειμένου να δημιουργηθεί ένας δίαυλος επικοινωνίας με τον «έξω κόσμο», μια «φωνή» για τους κρατούμενους κι ένας κοινωνικός θύλακας υποδοχής των σκέψεων και των προβλημάτων αυτής της τόσο –εξ ορισμού!- αποκλεισμένης κοινωνικής ομάδας. Εκτιμούμε ότι ένα τέτοιο εγχείρημα θα συμβάλλει τόσο γενικοπροληπτικά όσο και ειδικοπροληπτικά, προετοιμάζοντας δηλαδή τον κρατούμενο να επανενταχθεί στην κοινωνία και την κοινωνία να αποδεχθεί τον κρατούμενο και να διαλύσει στερεότυπα και τάσεις αποκλεισμού που προκύπτουν από την άγνοια.
• Δημιουργία ενεργού project blog (http://fylaki.blogspot.com), όπου θα καταγράφονται καθημερινά (και για ένα χρόνο τουλάχιστον) όσα αφορούν το χώρο των φυλακών και βλέπουν το φως της δημοσιότητας στην Ελλάδα. Το διαδικτυακό αυτό ιστολόγιο, φιλοδοξεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για επιστήμονες αλλά και όσους ενδιαφέρονται για σωφρονιστικά / θέματα φυλακών στην Ελλάδα, αποτυπώνοντας/καταγράφοντας μέσα στο χρόνο τη συνολική δημόσια εμφάνισή τους και παρέχοντας, παράλληλα, πληροφορίες για την ισχύουσα νομοθεσία, αλλά και για κάθε σχετικό θέμα, έως και την πρόσβαση στους χώρους των φυλακών.